Cultuur verbindt, maar dat gaat niet vanzelf. Hoe draag je met cultuur bij aan de samenhang in een wijk? Hoe bereik je bijvoorbeeld jongeren? We gingen in gesprek met Sinan Kelebek, directeur van SK Coaching. Hij coacht en begeleidt jongeren in verschillende wijken, waarbij hij met sport laagdrempelig in contact komt met jongeren. Wat kan de cultuursector hiervan leren?
‘ Iedereen die je in het leven tegenkomt kan van betekenis zijn voor je toekomst.’
Voor het interview met Sinan hebben we afgesproken in Peldersveld in een gymzaaltje van de basisschool De Spiegel. Sinan is hier de host voor jongeren uit de buurt die hier komen sporten. Dit is het terrein van Sinan: ‘Bij binnenkomst wordt er van de jongeren verwacht dat ze mij serieus begroeten met een hand of een boks. Met serieus begroeten bedoel ik dat de jongeren me aankijken.’ Dat ze Sinan een hand of boks geven is begrijpelijk, maar dat ze mij, een onbekende, een boks of hand moeten geven zegt iets over de filosofie van Sinan: Iedereen die je in het leven tegenkomt kan van betekenis zijn voor je toekomst.
Sinan coacht en begeleidt jongeren in verschillende wijken, waarbij sport wordt ingezet als middel om laagdrempelig in contact te komen met deze groepen. De begeleiding van de sportactiviteiten ligt in handen van jongeren in de wijk die hiervoor worden opgeleid. Zij worden ingezet als rolmodel voor de opgroeiende jeugd in de buurt.
In gesprek met jongeren
‘Ik ben vanuit het jongerenwerk in 2010 gestart in Amsterdam Oost en op IJburg. Op IJburg was het zo slecht gesteld dat de gemeente daar een Johan Cruijff Court weghaalde omdat er te veel overlast was van jongeren. Ik ben toen in gesprek gegaan met de jongeren en de bewoners uit de buurt. Samen met de moeders uit de wijk, hebben we een sportactiviteit opgezet waar jongeren en buurtbewoners samen komen. Zo is er een grotere sociale cohesie ontstaan: de moeders spelen weer een belangrijke rol in het leven van de jongeren.’
In Zaanstad werkt Sinan op dezelfde manier: ‘Ik ga in gesprek met de wijk. Ik zoek plekken op waar jongeren zijn en ga met ze in gesprek. Dat is in eerste instantie vaak een kleine groep. Als deze jongeren het leuk vinden dan nemen ze andere jongeren mee.’
Van buiten naar binnen
‘Vanuit de plek op straat zoek ik een plek waar ook binnen gesport kan worden. Zo zijn we niet afhankelijk van het weer en wat nog belangrijker is: binnen ben ik de host en kan ik de jongeren bijsturen als er een grens wordt overschreden. Buiten kan dat minder, want dat is openbaar terrein en er zijn veel afleidingen. We kunnen hier ook even naar een kleedkamer als we ongestoord een gesprek met elkaar willen voeren.’
‘De groep jongeren is gestaag gegroeid, in deze sportzaal zijn dat 30 tot 40 jongeren, bij Pascal zuid (de andere locatie) zijn dat 60 tot 70 jongeren. We bereiken nu de jongeren van 12 tot en met 16 jaar, maar we willen uiteindelijk ook iets betekenen voor de wat oudere jongeren.’
De begeleiding van de activiteiten is in handen van Sinan en een aantal jongeren uit de wijk die bij hem stagelopen of werken. Dit zorgt ervoor dat de doelgroep een vertrouwd gezicht als begeleider heeft tijdens de activiteiten. De jongeren zien de begeleiders dan niet alleen in de sportzaal, maar ook in wijk en op straat. Ook hier kunnen de begeleiders de jongere aanspreken op zijn/haar gedrag. Zo ervaart de jongeren dat ongewenst gedrag niet alleen binnen de sportzaal consequenties heeft, maar ook daarbuiten.
Coach als rolmodel
‘Ik kies iemand uit de buurt die de jongeren kennen, om ze te coachen. Hij is een rolmodel voor de jongeren. Dat hoeft niet perse iemand te zijn die hbo geschoold is. Zo’n opleiding betekent niet automatisch dat hij ook goed met de jongeren overweg kan. De connectie tussen de jongeren en de coach is belangrijker dan de mate waarin iemand geschoold is.’
De toekomst
‘Ik wil als organisatie met kleine stapjes groeien, omdat ik vind dat je dan de kwaliteit kunt waarborgen. Ik zit nu ook veel achter mijn computer, wat er ook bij hoort, maar het leukste vind ik toch wanneer ik 1 op 1 contact met de doelgroep zelf heb. Ik wil het contact behouden met alle jongeren. Niet zo lang geleden ben ik naar Zaandam verhuist. Ik zou in deze omgeving nog wel in Assendelft aan de slag willen gaan. Ik heb begrepen dat daar ook de behoefte is aan soortgelijke activiteiten en begeleiding.’
Tips voor de cultuursector
‘Als je hier aan de gang wilt met de jongeren dan zou ik klein beginnen, met een paar jongeren die op straat rondhangen. Zoek dan als coach iemand uit de wijk die de jongeren kennen, dit hoeft geen professional te zijn. Het hoeft dus geen geschoolde kunstvakdocent te zijn. Het is belangrijker dat iemand aanhaakt bij de jongeren dan dat iemand erg goed in zijn vak is.’
De band die je met de jongeren en de ouders opbouwt is belangrijker dan de uitkomst van het cultuurproject
‘Vanuit de straat kan je kijken of er een ruimte in de buurt is voor activiteiten. Luister goed naar de jongeren wat ze graag willen doen als het gaat om kunst en cultuur. Informeer de ouders en nodig de ouders uit. Nog idealer is het als er ook aanbod komt voor de ouders, zodat de ouders ook vaker samenkomen. De band die je met de jongeren en de ouders opbouwt is belangrijker dan de uitkomst van het cultuurproject.’
SK Coaching coacht en begeleidt jongeren in verschillende wijken, waarbij sport wordt ingezet als middel om laagdrempelig in contact te komen met verschillende doelgroepen. Binnen de activiteiten wordt er actief gewerkt aan het ontwikkelen van vaardigheden, zoals: samenwerken, omgaan met teleurstellingen, elkaar helpen, etc. Daarnaast wordt er op een speelse manier gewerkt aan het versterken/aanleren van normen en waarden. Lees meer.
Sinan was in 2017 IJburger (Amsterdam) van het jaar.
Tip – Lees ook het interview met De Wereld Kindertheater, die via de wijken (in Haarlem) jongeren bereikt.
