Een leven vol kunst, verbinding
en nieuwsgierigheid
“Ik begon hier vijftig jaar geleden en heb alle golven binnen Fluxus, voorheen Komma meegemaakt. En ik ben er nog steeds! De laatste 25 jaar vooral bij de expo-groep.”
“Binnen de Fluxus-panden organiseren wij exposities van docenten en hun cursisten. Dat kan van alles zijn – schilderijen, foto’s, keramiek. We lijsten het werk in en geven het een mooie plek in de panden. Zo kunnen bezoekers aan de Westzijde, bij Verkade of op de locatie Muziek, zien wat er allemaal gemaakt wordt.”
Altijd onder de mensen
Naast haar werk bij Fluxus is Manja ook actief als vrijwilliger bij het Zaantheater en bij Zorgcirkel Saenden. “In het Zaantheater ontvang ik gasten die alleen naar een voorstelling komen. Als je als alleengaande binnenkomt, kun je je best verloren voelen. Ik heb daar een soort voelsprieten voor ontwikkeld: ik stap op ze af, bied koffie of thee aan en maak een praatje. Vaak zijn het vrouwen die alleen komen — soms omdat hun partner is overleden of geen zin heeft. Dan is het fijn als iemand je even aanspreekt.”
Een kunstfamilie bij Fluxus
Hoewel Manja zelf geen cursussen meer volgt, voelt ze zich nog steeds nauw verbonden met Fluxus. “Ik ben meer op de achtergrond bezig met de expositiegroep, maar ik ken hier zoveel mensen. Het voelt als een soort kunstfamilie. Tijdens de koffiemomentjes praten we bij — dat is gezellig én waardevol. Je kijkt dan alweer uit naar de volgende keer.”
Creatieve energie
Manja’s creativiteit lijkt onuitputtelijk.
“Ik heb tijd, en ik máák tijd,” lacht ze. “Ik ben een avondmens, maar sta net zo goed vroeg op. Ik werk veel met textiel en papier en heb al 38 jaar een vaste vriendinnengroep waarmee ik samenwerk. We exposeren regelmatig, bijvoorbeeld in het Weefhuis of in musea.”
Ook maakt ze sieraden, die in museumwinkels verkocht worden, en geeft ze op verzoek les in Wijk aan Zee. “Cursisten uit het hele land komen daar, soms voor bijscholing vanuit de academie. Het is belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen, hoe goed je ook bent in je vak.”
Van kinds af aan
Die liefde voor creëren begon al vroeg. “Mijn moeder was heel creatief. Ze is echt mijn leidraad geweest. Op de industrieschool in Amsterdam-Noord kregen we les van docenten die zelf kunstenaars waren. Dat daagde me uit om zelf na te denken en eigen werk te maken.”
Al op haar achtste zat Manja achter de naaimachine. “Ik maakte mijn eigen kleding, van lapjes en oude jurken van mijn moeder en daarna ook die van mijn zusje. Zaterdags gingen we met onze zelfgemaakte outfits de straat op — we waren daardoor wel een beetje anders; de ‘kakkertjes’ van de buurt.”
Via een krantenartikel kwam Manja in aanraking met Komma. “Ik woonde net in Zaandam en wilde, naast mijn parttime werk, ook kunst blijven beoefenen. Komma bood lessen aan in jazzballet, schilderen en keramiek. Zo begon het.”
Ze startte met textiele werkvormen bij docente Madelon de la Rive Box. “Zij had een prachtige visie en verzamelde textiel uit India en het Midden-Oosten. Dat wekte mijn nieuwsgierigheid. Daarna volgde ik 25 jaren keramiek bij Klaas de Boer.”
Toen Komma verhuisde naar de Klaas Katerstraat, groeide ook de organisatie. “Ik werd gevraagd voor de deelnemersraad, om de stem van de cursisten te vertegenwoordigen. Uiteindelijk belandde ik zelfs in het bestuur. Dat gaf me veel inzicht in hoe zo’n centrum werkt en hoe je dingen voor elkaar krijgt.”
De waarde van verbinding
“Door al die jaren bij FluXus heb ik een groot netwerk opgebouwd — van galeriehouders en museumdirecteuren tot buurtwerkers. Ik krijg altijd ergens antwoord als ik een vraag heb. Dat geeft veel voldoening. Zo kun je elkaar blijven helpen.”
De magie van exposeren
Manja glundert : “Bij elke expositie zit wel iets bijzonders. Alles wat we ophangen, gaat letterlijk door onze handen. Het is mooi om te zien hoe trots ze zijn als werk van cursisten aan de muur hangt. Vaak nodigen ze familie en vrienden uit voor de opening. Dat gevoel — dat je werk gezien wordt — tilt mensen echt op.”
Nieuwsgierig blijven
Op de vraag wat ze nog zou willen leren, antwoordt Manja bescheiden:
“Er is altijd iets nieuws te ontdekken. Als ik iets in een museum zie, zoals Singer of Kranenburgh – in de kleinere musea vind ik de rust en inspiratie die ik zoek, ga ik thuis meteen experimenteren. Maar ik wil nooit iets imiteren. Het moet altijd van mijzelf zijn.”
Tot slot
“Door kunst blijf je leren, blijf je nieuwsgierig, blijf je groeien. En dat is precies wat ik wil blijven doen.”
Fluxus bestaat 25 jaar en dat vieren we door de kracht van het Zaanse netwerk voor actieve cultuurbeoefening centraal te stellen. Meer info.
Lees de inspirerende verhalen van docenten, leerlingen, vrijwilligers en medewerkers die 25 jaar (of langer) bezig zijn met cultuurbeoefening:
“leve de kunst” Frans Hage over 25 jaar kunstonderwijs Ik ben Frans Hage, 73 jaar. Ik heb mijn eigen beeldhouwpraktijk in opdrachten, verkoop monumentale werken voor in de openbare buitenruimte, en doe onderwijsprojecten op het gebied van beeldende kunst via Fluxus. Sieraden in het groot Ik ben opgegroeid in Amsterdam-Noord en wilde graag met mijn […]
Wij hebben ruimte voor nieuwe huurders! Dus ben jij cultuurdocent en zoek jij een betaalbare plek waar jij je lessen kunt aanbieden, in hartje Zaandam? Of ben je een maatschappelijke organisatie die op zoek is nar een plek om wekelijks samen te komen? Bekijk dan heel snel de mogelijkheden! Fluxus beschikt over tal van prachtige […]
Fluxus beschikt over tal van prachtige culturele leslokalen en presentatiezalen. En deze zijn voor iedereen te boeken! Fluxus bestaat uit twee leslocaties op Westzijde 148 en Westzijde 168. Op Westzijde 148 is onze Locatie Muziek. Hier hebben we 15 muzieklokalen, een muziekstudio, zalen voor groepsspel en een basis aan instrumenten. Ook verhuren wij instrumenten voor […]
Uitkomsten Visie-traject Centrum voor de Kunsten Het afgelopen jaar heeft team cultuur van de gemeente Zaanstad zich gebogen over de vraag wat de rol van Fluxus als Centrum voor de Kunsten (CvdK) moet zijn voor de toekomst. Hierbij hebben ze niet alleen met ons gesproken, maar ook met veel partijen uit het Zaanse en landelijke […]
